Wat is er nou leuker dan ‘gluren bij de buren’? Horen hoe andere zzp’ers aan hun klanten komen, en welke hobbels zij pogen te overwinnen. Zzp’er Stan Willemse weet alles (in elk geval veel) over dtp en vormgeving van boeken, zowel print als digitaal (e-boeken). Een inventief Pippi Langkous-gevoel, om een hoekje kunnen denken, je aan afspraken houden, en zoeken naar handigheidjes voor nog meer efficiëntie zijn typerend voor Stan. ‘Ik doe mijn werk met aandacht en “gooi” het niet terug over de schutting.’
zzp’er Stan Willemse
Bedrijf: Studio Spade
Gestart: 2012
Vestigingsplaats: Voorthuizen
Werkgebied: heel Nederland
Websites: www.studiospade.nl
Stan Willemse kijkt terug op een loondienstverleden als uitgever, projectleider mediaproducties en dtp’er – vormgever van boeken. Toen het werk bij zijn laatste werkgever zo’n tien jaar geleden voor hem ophield vanwege een reorganisatie, maakte hij de sprong naar het zelfstandig ondernemerschap. Hij pakte het vak op waarvoor hij was opgeleid: boekhouder. ‘Maar dat vond ik helemaal niet meer leuk!’, zegt hij. ‘Dus ging ik nadenken over waar ik ervaring mee heb én wat ik wel leuk vind om te doen.’ Zo kwam hij uit op vormgeving en dtp voor boeken, zowel in print als digitaal. Stan is een doener die niet houdt van ellenlange plannen maken. Dus hij begon “gewoon” met Studio Spade.
Klanten werven en doelgroep
Zijn start als zzp’er ging verrassend gemakkelijk. ‘Het was heel fijn dat ik al een warm netwerk en ervaring als dtp’er had. Het was bekend terrein voor me en dat maakte het makkelijker om als zzp’er te starten. In het begin heb ik heel veel mensen uit mijn netwerk gebeld, gevraagd of ze mij nog kenden en verteld dat ik als boeken-dtp’er voor mezelf was gestart. Het heeft daarna niet lang geduurd voordat mijn eerste opdrachten binnenkwamen.’
Warm netwerken en contacten onderhouden, gaan hem makkelijk af. ‘Ik heb nu een stuk of zes opdrachtgevers die steeds terugkomen met nieuwe opdrachten. In plaats van steeds nieuwe klanten zoeken, doe ik mijn best om een goede band op te bouwen met mijn huidige klanten. Ik denk graag mee, en ik wijs erop als ik in een bestand iets zie dat niet klopt (ook als dat niet formeel mijn taak is). Kortom ik doe mijn werk met aandacht en “gooi” het niet terug over de schutting. Ik richt me met Studio Spade niet op een specifieke boekenbranche. De boeken die ik maak, liggen zowel bij Libris als in de ramsj. Het varieert van romans, kookboeken, scheurkalenders en knutselboeken tot boeken met landkaarten.’
‘Vrijheid is niet hetzelfde als vrijblijvendheid’
Bijblijven
Stan vindt het belangrijk om in zijn kennis en kunde te blijven investeren. ‘De afgelopen tien jaar heeft de digitalisering een grote vlucht genomen’, licht hij toe. ‘Bijvoorbeeld de vormgeving van ePub-bestanden – voor digitale boeken op e-readers zoals Kobo – is heel anders dan bij een gewoon boek. Ook heb je onderscheid tussen eenvoudige ePub-bestanden en complexe ePub-bestanden. Daar heb ik dus de nodige opleiding voor gevolgd.’ En kennelijk loont dat: ‘Ik heb begrepen dat sommige klanten hun moeilijke opdrachten en projecten juist aan mij geven. Bijvoorbeeld als ik een stramien krijg aangeleverd dat niet goed werkt, dan kijk ik hoe ik dat kan verbeteren. Ik houd wel van een uitdaging, van “om een hoekje denken”. Een beetje het Pippi Langkous-gevoel, zeg maar. Ik heb iets nog nooit gedaan, dus ik denk dan wel dat ik het kan. En dat blijkt meestal ook wel zo te zijn.’
Effect coronacrisis
‘Ondanks deze coronatijd heb ik onverminderd genoeg werk. Misschien hebben mensen meer tijd om hun manuscripten af te maken? Ik merk dat in deze periode kook- en knutselboeken nog steeds “hot” zijn. Ik werkte al vanuit huis, dus voor mij is daar niets in veranderd. En veel communicatie met mijn klanten ging al via de mail. Voor mij is het wel nog gezelliger geworden, want mijn vrouw werkt vanwege de coronatijd nu ook vanuit huis, vanuit een andere kamer.’
‘Af en toe ga ik nog wat langer door, ik denk dat iedere zzp’er dat wel herkent, maar niet meer zo vaak’
Uitdagingen en grootste hobbels
‘Het lijkt leuk om te zzp’en en je eigen tijd in te delen – en dat is het ook! Maar vrijheid is niet hetzelfde als vrijblijvendheid’, vindt Stan. ‘Ook met mooi weer moet je het kunnen opbrengen om de hele dag te werken. Want als je tussendoor “spijbelt”, zal je dat later toch moeten inhalen. Je kunt er niet de kantjes af lopen als je ook na deze maand weer nieuwe opdrachten van je klanten wilt. Voor mij was het in het begin een uitdaging om op tijd te stoppen met werken. Ik ging toen vaak tot 22.00 of 23.00 uur ’s avonds door, tot ik vierkante ogen had. Of zelfs een hele nacht als een deadline daarom vroeg. Ik lever graag snel en wil klanten aan me binden. Als dtp’er zit ik altijd aan het einde van de keten, dus er is vaak haast bij. Maar dat houd je niet vol. Dus ben ik het beter gaan organiseren, zo nodig klanten gaan “opvoeden” om eerder en netter aan te leveren. Dat is gaandeweg steeds beter gegaan. Af en toe ga ik nog wat langer door, ik denk dat iedere zzp’er dat wel herkent, maar niet meer zo vaak.’
Een andere uitdaging is dat de tarieven in de boekenbranche onder druk staan. ‘Ik werk op basis van paginatarieven’, legt hij uit, ‘en die tarieven zijn afgelopen jaren nauwelijks hoger geworden. Dat betekent dat het voor mij belangrijk is om steeds efficiënter te werken. Daarom zorg ik ervoor dat ik goed kan omgaan met de software waar ik mee werk, dat ik alle handigheidjes ken. Bijvoorbeeld van InDesign, Photoshop en Illustrator, maar ook van mijn Apple-computer. Want daardoor bespaar ik tijd. Het voorkomt dat ik dingen handmatig ga doen, terwijl er een veel snellere optie voor bestaat. Ook mijn klanten neem ik mee in die efficiëntie; als er een snellere of handigere manier bestaat om iets te doen, dan vraag ik mijn klant om dat de volgende keer ook op die manier aan te leveren. Ik heb weinig inkoopkosten, de grootste “kostenpost” is de tijd die ik in een opdracht investeer. Tijd is dus geld, in mijn geval.’
‘De grootste “kostenpost” is de tijd die ik in een opdracht investeer. Tijd is dus geld, in mijn geval’
Wat is zijn grootse hobbel? ‘Koude acquisitie, dat vind ik heel lastig! Ik heb het een paar keer gedaan, dan ga ik bij een bedrijf op bezoek, heb ik een leuk gesprek. En vervolgens hoor ik er niets meer van… Maar eigenlijk kunnen er ook niet veel opdrachten meer bij; ik wil liever niet aan een ander moeten uitbesteden.’
En wat is zijn grootste uitdaging? ‘Die ligt op privévlak’, zegt Stan. ‘Ik ben nu 64 en hoop dit werk nog lang te kunnen doen, wat mij betreft ook na mijn 67ste. Ik ben nu nog fris en fruitig, maar hoe is dat over een paar jaar? We gaan het wel zien… Wat dat betreft ben ik nu ook weer niet van ver vooruitplannen.’
Tips van Stan voor andere zzp’ers:
- Zorg dat je lol in je werkt hebt: Er gaat veel tijd zitten in het zzp’en, daar horen ook minder leuke zaken zoals boekhouding bij. Zorg er dus voor dat je je werk heel leuk vindt.
- Begin gewoon: Zoek werkzaamheden die je prettig vindt om te doen en waar je goed in bent. En begin gewoon.
- Houd je aan je afspraken met klanten: Voorzie je dat je je afspraken niet kan nakomen, om welke reden dan ook; trek gelijk aan de bel om te overleggen.
- Regel de financiële kant goed: Zorg voor een financiële buffer, zet geld apart voor belastingen, ken jezelf een vast maandsalaris toe, zorg voor een AOV-verzekering (want dat is zijn geld meer dan waard).
- Durf te investeren: Zet geld opzij voor de aanschaf van nieuwe materialen. En investeer in goede apparatuur! Ik heb steeds vijf à zes back-ups lopen. Als mijn werkplek in de fik vliegt (wat ik niet hoop), kan ik morgen toch verder met waar ik gebleven was. Moet ik alleen even een nieuwe pc kopen…
- Zorg dat je bijblijft: Volg regelmatig cursussen, leer echt goed omgaan met jouw software, doe eens een online tutorial.
- Kom voor jezelf op: Geef aan wat wel en niet kan en leer jouw klant wat ervoor nodig is om het volgende keer beter en efficiënter te laten gaan. Daar worden beide partijen blij van.
- Leer ook nee zeggen: In het begin nam ik iedere klus aan, ook als het heel rommelig werd aangeleverd, of voor een te laag tarief. Dat houd je niet vol. Leer om nee te zeggen.
- Is de opdracht meer werk dan afgesproken? Kaart het meteen aan: Meld het gelijk als er zich iets voordoet waardoor de opdracht (veel) langer gaat duren. Wacht niet met opnieuw onderhandelen tot achteraf, dan ben je te laat. Je klant weet het ook liever meteen.
- Begrens jezelf: Je kunt best eens een keer langer doorwerken om iets af te krijgen. Maar ga niet standaard avonden en nachten door, dat houd je op termijn niet vol.’

Over Betty van Wijngaarden
Zzp- en ondernemerscoach (ruim 20 jaar zzp’er). Betty zet haar kennis en ervaring graag in om andere zzp’ers te ondersteunen bij het zichtbaar(der) durven worden en zichzelf verder te ontwikkelen. Ze is een communicatie-diva pur sang, (bladenmaker, hoofd-/ eindredacteur). Betty blogt over haar ervaringen als zzp’er, ondernemerscoach en deelt sprankjes van (eigen)wijsheid, humor en inspiratie.
Meer informatie: www.bettyvanwijngaarden.nl | ikzieje@bettyvanwijngaarden.nl